Câu chuyện cuối tuần: Mê lộ tuyệt vời
Hãy tin thế này nhé: Nếu bạn đang ở đây, vào lúc này, thì tiếng Nhật là một mê lộ trong cuộc đời bạn. Và cũng nên tin là: Đó có thể là một MÊ LỘ TUYỆT VỜI (素敵な迷路 sutekina meiro). Bạn không muốn
lạc lối? Thế thì hãy lạc lối ngay trong hôm nay.
Takahashi phải kể cho bạn nghe một câu chuyện, gọi là chém gió để các bạn theo dõi phần tiếp cho sung:
"Người ta thường nói tới năm 30 tuổi mà vẫn không có sự nghiệp gì trong tay thì sẽ là kẻ bỏ đi. Vì thế tôi cố gắng trở thành kẻ bỏ đi từ năm 20 tuổi."
Xong phần chém gió rồi. Bây giờ sẽ nói về tiếng Nhật.
Trước hết, chúng ta làm quen với danh từ (Noun, N) và tính từ (Adj, A). Danh từ thì dễ hiểu rồi, còn tính từ là thứ có thể dùng bổ nghĩa cho danh từ.
Ví dụ tiếng Việt: Mê lộ (N) + tuyệt vời (A) = Mê lộ tuyệt vời (N)
Tức là N + A = NA: Tính từ đứng sau danh từ để bổ nghĩa cho danh từ.
Nhưng tiếng Anh thì sao?
wonderful (Adj) = tuyệt vời
maze (N) = mê lộ
wonderful (A) + maze (N) = wonderful maze (N)
Tức là A + N = N. Tính từ sẽ đứng trước danh từ để bổ nghĩa cho danh từ đó.
Và tiếng Nhật cũng sẽ giống như tiếng Anh: A + N = N
Tức là 素敵な sutekina meiro (Aな) + 迷路 meiro (N) = 素敵な迷路 sutekina meiro (N)
Chỉ là công thức thôi. Tiếng Nhật cũng không đặc biệt lắm vì giống tiếng Anh ở phần trên mà. Có lẽ tiếng Việt là đặc biệt? Không đâu.
Tiếng Pháp: labyrinthe (N)) + merveilleux (A) = labyrinthe merveilleux (N)
=> Giống tiếng Việt.
Tóm lại là về mặt này sẽ có hai trường phái:
- Tính từ đứng trước danh từ để bổ nghĩa: A + N = N
- Tính từ đứng sau danh từ để bổ nghĩa: N + A = N
Phần này thì chẳng mê lộ cho lắm.
Vậy điều gì khiến tiếng Nhật (có vẻ) khó tiêu hóa?
Đây là vấn đề: "Tôi câu cá" thì sẽ nói trong tiếng Nhật là:
私は魚を釣る
Viết bằng hiragana (chữ mềm): わたし は さかな を つる
Viết thế cho dễ đọc chứ
tiếng Nhật không xài dấu cách chữ.
Viết bằng romaji (chữ la tinh): Watashi wa sakana wo tsuru
Chú ý là chữ は viết là chữ "ha" nhưng là trợ từ nên đọc là "wa" (giống như âm わ wa). Còn を đọc là "ô" như trong tiếng Việt nhưng viết là "wo" để chỉ trợ từ. Đọc giống như chữ お ("o") nhưng を CHỈ được sử dụng làm trợ từ.
Thật là oái oăm. Nhưng khoan hãy nói về cách đọc trợ từ. Chúng ta hãy nói về ngữ pháp:
私 (watashi) = tôi
魚 (sakana) = cá
釣る (tsuru) = câu
Tức là câu tiếng Nhật lại có thứ tự là:
TÔI + CÁ + CÂU.
Nếu là tiếng Anh thì sẽ nói là "I catch fish", tức là thứ tự như "Tôi câu cá" tiếng Việt.
Ở đây chúng ta thấy tiếng Nhật có thứ tự như sau:
Subject (S, chủ ngữ) + Object (O, đối tượng) + Verb (V, động từ)
➡ S + O + V
Còn tiếng Anh và tiếng Việt thì thứ tự là: S + V + O.
Ở đây lại phân ra hai trường phái:
- Trường phái 1: S + V + O ("Tôi ăn cá")
- Trường phái 2: S + O + V ("Tôi cá ăn")
Hai quy tắc cơ bản của một ngôn ngữ
Thế nghĩa là tiếng Nhật đặc biệt?
