Chuyện dân gian Nhật bản: 鬼婆と小僧 - Onibaba to kozou - Mụ quỷ và tiểu tăng

Truyện cổ tích Nhật Bản

Xem trên e-hon.jp

鬼婆と小僧 Onibaba to kozou - Mụ quỷ và tiểu tăng

あるお寺に、こぞうさんがいました。ある日、おしょう様に
山をこえたとなりの村へお使いに行くように言われました。
「山には、人を食べるおにばばがいるから、このおふだを三枚もって行きなさい。
願い事を言えばかならずかなえてくれよう」
Aru otera ni, kozou-san ga imashita. Aru hi, oshou-sama ni, yama wo koeta tonari no mura e otsukai ni iku you ni iwaremashita.
"Yama ni wa, hito wo taberu onibaba ga iru kara, kono ofuda wo sanmai motte ikinasai. Negaigoto wo ieba kanarazu kanaete kureyou"

Ở một ngôi chùa nọ có một tiểu tăng ở đó. Một hôm, tiểu tăng được hòa thượng sai đi mua hàng ở thôn kế bên bên kia núi.
"Ở trong núi có một con quỷ cái chuyên ăn thịt người, con hãy cầm ba tấm bùa này mà đi.
Chỉ cần con ước điều gì là chắc chắn sẽ thành hiện thực."


お寺 otera: ngôi chùa, "tera" là chùa nhưng trong tiếng Nhật hay thêm "o" như là một cách nói tự nhiên (osake: rượu, oyasumi: đi nghỉ, obon: lễ hội obon, oshigoto: công việc,...). Thêm "o" cũng là cách để cách nói trở nên lễ phép, lịch sự.
こぞう（小僧） kozou: Tiểu tăng, ở đây "zou" là từ Hán Nhật còn "ko" thì lại dùng từ thuần Nhật (ko = nhỏ).
おしょう様 = 和尚様 = oshousama: Hòa thượng, "oshou" là cách đọc chữ "hòa thượng" khi người Nhật mượn chữ Hán từ thời nhà Đường khi đạo Phật truyền bá vào nước Nhật (thông thường phải đọc là "washou"). "sama" là để chỉ người quyền cao chức trọng hay đáng tôn trọng (= "ngài").
山をこえたとなりの村: Làng kế bên ở bên kia núi, "tonari no mura" là "làng kế, làng bên" còn "yama wo koeta" chỉ tính chất "vượt qua ngọn núi", tức là "bên kia núi".
お使いに行く: Đi mua hàng
行くように言われました: Được sai đi (... suru you ni: với mục đích làm gì, được sai làm gì; ... to iwareru: bị bảo là, bị sai làm gì đó)
おにばば: Quỷ cái, "baba" nghĩa là "bà bà"
行きなさい: "Đi đi", "~nasai" (shinasai) là mẫu dùng sai bảo người dưới. (Với người trên: shite kudasai).
願い事を言えばかならずかなえてくれよう: 
negaigoto = lời cầu nguyện, ước nguyện
negaigoto wo iu: cầu
kanarazu: chắc chắn
kanaeru: thành hiện thực (mong ước, ước mơ, lời cầu xin)
kureyou: kureru deshou, kureru darou (dạng nói kiểu cách)

Chia động từ tiếng Nhật - SAROMA JCLASS

Trong bài này SAROMA JCLASS giới thiệu với các bạn bảng chia động từ tiếng Nhật cho động từ nhóm 1 (ngũ đoạn động từ, godan doushi hay 五段動詞) và cho động từ nhóm 2 (nhất đoạn động từ, ichidan doushi hay 一段動詞) với các dạng như nguyên dạng, masu-form, te-form (de-form), bị động (ukemi), sai khiến (shieki),...

Bảng chia động từ tiếng Nhật

Dạng \ Nhóm	Nhóm 1 (5 đoạn): nomu (uống)	Nhóm 2 (1 đoạn) taberu (ăn)
Nguyên dạng	nomu	taberu
Dạng lịch sự "masu"	nomimasu	tabemasu
Phủ định	nomanai	tabenai
Phủ định lịch sự "masen"	nomimasen	tabemasen
Sai bảo ("hãy") / Dạng liên kết	nonde (1)	tabete
Khả năng ("có thể")	nomeru	taberareru
Bị động (受身, ukemi) ("bị")	nomareru	taberareru
Sai khiến (使役, shieki) ("bắt", "cho")	nomaseru	tabesaseru
Bị động sai khiến (bị sai khiến) ("bị bắt", "được cho")	nomaserareru	tabesaserareru
Giả định sẽ xảy ra ("nếu")	nomeba	tabereba (3)
Giả định xảy ra ("nếu")	nondara (2)	tabetara
Rủ rê ("Chúng ta hãy ~ đi")	nomou, nomimashou	tabeyou, tabemashou
Ra lệnh ("~ đi!")	nome	tabero,tabeyo(vănviết)

プラネタリウム (Puranetariumu) - Bầu trời sao - Ootsuka Ai

プラネタリウム　大塚愛
Puranetariumu (Planetarium) - Ootsuka Ai
Bầu trời sao - Nỗi nhớ một người bạn bé nhỏ

Tặng người bạn bé nhỏ của tôi - N.

夕月夜 顔だす 消えてく 子供の声
遠く遠く この空のどこかに 君はいるんだろう
夏の終わりに2人で抜け出した この公園で見つけた
あの星座 何だか 覚えてる?
Yufuzukuyo kaodasu kieteku kodomo no koe
Tooku tooku kono sora no dokoka ni kimi wa irundarou
Natsu no owari ni futari de nuke dashita kono kouen de mitsuketa
Ano seiza nandaka oboeteru?
Trăng đầu đêm xuất hiện, tiếng trẻ con khuất dần
Có lẽ bạn đang ở đâu đó xa xăm trong bầu trời này
Cuối mùa hè ở công viên này nơi hai người đi xuyên qua
Bạn còn nhớ chòm sao chúng ta nhìn thấy đó là gì không

Động từ trong tiếng Nhật - SAROMA JCLASS

Bài này SAROMA JCLASS sẽ giới thiệu với các bạn mọi điều các bạn cần biết về động từ trong tiếng Nhật. Theo kinh nghiệm của tôi thì nhiều bạn hay lẫn lộn các loại động từ với nhau. Tuy nhiên động từ trong tiếng Nhật không hề phức tạp, nó chỉ thực hiện chức năng ngữ pháp như động từ trong tiếng Việt hay tiếng Anh mà thôi. Bài này cũng sẽ giúp các bạn có thể tra cứu những điều bạn thắc mắc về cách sử dụng động từ trong tiếng Nhật.


Phân loại về ngữ nghĩa:
Tự động từ (自動詞, ji-doushi)
Tha động từ (他動詞, ta-doushi)


Tha động từ ("Tha" = "khác") là động từ chỉ sự tác động của một chủ thể và một đối tượng khác, ví dụ "taberu":

りんごを食べた。

Tôi ăn táo.

Tự động từ ("Tự" = tự thân) là động từ không phải là sự tác động lên đối tượng khác mà diễn tả hành động tự thân của chủ thể, ví dụ "okiru":

朝5時に起きた。

Tôi thức dậy lúc 5 giờ sáng.

Vì sao tiếng Nhật dùng 3 loại chữ: Kanji, Hiragana, Katakana?

Các bạn chắc đều biết tiếng Nhật sử dụng ba loại chữ là Kanji, Hiragana và Katakana. Nhiều người thắc mắc không hiểu tại sao lại phải dùng nhiều như vậy, sao không dùng chữ romaji (chữ la tinh) như tiếng Việt cho tiện?
Hôm nay tôi xin nói về vai trò của chữ viết và vai trò của 3 loại chữ Kanji, Hiragana, Katakana trong tiếng Nhật.


Để có thể hiểu sâu về vai trò của chữ viết các bạn có thể tìm đọc quyển "Tiếng Việt Văn Việt Người Việt" của cố giáo sư Cao Xuân Hạo.
Chữ viết không phải là thứ có vai trò chính để ghi lại phát âm, mà vai trò chính là để đọc. Đọc chữ kanji (hay chữ Hán) sẽ nắm bắt được ý nghĩa nhanh hơn nhiều so với đọc chữ la tinh. Trong các ngôn ngữ châu Âu, tiếng Anh và tiếng Pháp không phải là ngôn ngữ ký âm (ghi lại đúng cách phát âm). Một từ tiếng Anh hay tiếng Pháp nếu bạn muốn biết cách đọc bạn phải tra từ điển (Ví dụ Monica phải đọc là Mo-nơ-cờ với trọng âm là "Mo"). Thế kỷ 18 đã có phong trào đòi cải cách tiếng Anh và tiếng Pháp sao cho cách viết đúng với cách phát âm, nhưng đều thất bại. Tương tự với tiếng Trung, người ta cố cải cách bằng cách bỏ chữ tượng hình và thay vào ký âm la tinh nhưng phần lớn độc giả đọc đều không hiểu hoặc với tốc độ rất chậm.
Tiếng Việt là ngoại lệ vì phát âm tiếng Việt phong phú hơn nên ít gây hiểu lầm khi đọc hơn, tuy nhiên do không biết mặt chữ Hán nên nhiều người không giỏi tiếng Việt cũng như không biết nguồn gốc các từ trong tiếng Việt. Nếu bạn biết chữ Hán thì các bạn có thể thấy những từ như "quần", "áo" cũng là chữ gốc hán, hay chữ "cắt" từ chữ "cát", "thêm" là từ chữ "thiêm" (thêm vào) mà ra.


Chữ Kanji và Hiragana trong tiếng Nhật
Quay trở lại với tiếng Nhật: Tiếng Nhật ban đầu dùng chữ kanji để viết nhưng chữ kanji bộc lộ một số hạn chế, đó là trong khi tiếng Hán là tiếng đơn âm thì tiếng Nhật là ngôn ngữ chắp vá phải ghép vài âm tiết mới thành một từ, và từ này khi chia quá khứ, hiện tại, tương lai thì lại khác nhau. Do đó họ phải thêm vào chữ Hiragana để tiện việc chia như vậy. Tiếng Nhật sử dụng kết hợp chữ kanji để ghi ý nghĩa và chữ Hiragana để thực hiện chức năng ngữ pháp, ví dụ với từ "ăn" sẽ có các từ sau:
食べる：Ăn
食べた：Đã ăn
食べて：Hãy ăn (sai khiến)/ <Thể liên kết>
食べている：Đang ăn
食べられる：Bị ăn
食べさせる：Bắt ăn / Cho ăn
食べさせられる：Bị bắt ăn


Bằng cách sử dụng chữ Kanji và Hiragana như trên hệ thống chữ viết tiếng Nhật vừa đơn giản, vừa dễ hiểu mà vẫn thực hiện đầy đủ chức năng ngôn ngữ của nó.


Chữ Hiragana được tạo ra thế nào?
Nếu là bạn thì bạn sẽ tạo ra chữ hiragana thế nào?
.....

Các cách nói hay dùng trong tiếng Việt và cách nói tiếng Nhật tương đương

Bài này giới thiệu các cách nói cơ bản cần thiết trong tiếng Việt và cách diễn đạt tương đương trong tiếng Nhật để các bạn có thể tra cứu khi cần. Bài này sẽ được cập nhật khi cần thiết.
Bài này cũng gồm hầu hết các mẫu ngữ pháp N5, N4, N3 và có thể cả N2, N1.

Tiến hóa:
Ngày 1/2/2014: Đang trong quá trình thêm câu Romaji cho các ví dụ. Thêm bằng chức năng phiên âm Romaji của Google.

Nên - (làm gì) = ~ shita hou ga ii
～したほうがいい（～したほうが良い）
("hou ga ii" = theo hướng ~ thì tốt = "nên")
道に迷ったら地元の人に聞いたほうがいいですよ。
Michi ni mayottara jimoto no hito ni kiita hō ga ii desu yo.
Nếu bạn lạc đường thì nên hỏi người sống ở đó.

Chú ý: ほう phiên âm theo hiragana là hou nhưng do cách đọc giống hoo nên phiên âm theo Google sẽ thành hō. Bạn cần tham khảo cách đọc hiragana để biết cách viết đúng. Tương tự, いい được phiên âm là ī nhưng do Saroma Lang không thích lắm nên sửa lại là ii.

Không nên - (làm gì) = ~ shinai hou ga ii
～しないほうがいい
("hou ga ii" = theo hướng ~ thì tốt = "nên")
大雨だから外出しないほうがいいよ。電線が落ちてくる恐れがあるよ。
Ōame dakara gaishutsu shinai hō ga ī yo. Densen ga ochite kuru osore ga aru yo.
Trời đang mưa to nên không nên đi ra ngoài đâu. Có thể dây điện rơi xuống đó.

Thà - còn hơn - = (việc A) suru yori mo, mushiro (việc B tốt hơn) shita hou ga ii
～するよりも、むしろ～したほうがいい
(~ yori mo = còn hơn là ..., mushiro ... = thì thà ... còn hơn)
自由を奪われるよりも、むしろ死んだほうがいい。
Jiyū wo ubawareru yori mo, mushiro shinda hō ga ī.
Thà chết còn hơn là bị tước đoạt tự do.

Thảo nào - (chỉ việc trước đây không hiểu hay thấy lạ nhưng sau đó biết căn nguyên)
Douri de ~
道理で（どうりで）～
douri (đạo lý) là lý lẽ, nguyên nhân của sự vật; douri de = thảo nào
道理で彼は逃げ出した。（彼は犯人だから。）
Dōri de kare wa nigedashita. (Kare wa han'nin dakara. )
Thảo nào anh ta chạy trốn. (Anh ta là thủ phạm.)

Lẽ nào -, không lẽ nào - = Masaka ~ dewanai deshou ka (dạng suồng sã: dewanai darou ka)
まさか～ではないでしょうか（ではないだろうか）
masa = đúng, chính là; masa ka = đúng hay không, lẽ nào
漢の軍の中にそんなに楚人がいるのは、まさか楚の地は漢の軍に陥ったのではないだろうか。
Kan no gun no naka ni son'nani Sojin ga iru no wa, masaka So no chi wa Kan no gun ni ochiitta node wanaidarou ka.
Trong quân Hán có nhiều người Sở như vậy, có lẽ nào đất của Sở đã rơi vào tay Hán quân?

まさか王様は殺されたか。
Masaka ōsama wa korosareta ka.
Lẽ nào nhà vua đã bị giết?

Bài hát mang âm hưởng dân ca Nhật Bản: Ikegami-sen

Ikegami-sen (Tuyến tàu Ikegami) là bài hát mang âm hưởng dân ca Nhật Bản, bối cảnh là "Tuyến tàu Ikegami", là một tuyến tàu nhỏ chạy ở ngoại ô Tokyo. Bài hát nói về cuộc chia tay của một người phụ nữ với người bạn trai đã không còn yêu cô nữa, mặc dù cô vẫn chờ đợi người đó. Cuộc chia tay diễn ra ở một ga tàu trên tuyến Ikegami một ngày giá lạnh....

池上線

Ikegami-sen = Tuyến tàu Ikegami

作曲・唄：西島三重子 作詞：佐藤順英

Viết nhạc và hát: Nishijima Mieko - Viết lời: Satoh Jun'ei
Giới thiệu và dịch lời: SAROMA JCLASS

古い電車のドアのそば
二人は黙って立っていた
話す言葉をさがしながら
すきま風に震えて
いくつ駅を過ぎたのか
忘れてあなたに　聞いたのに
じっと私を見つめながら
ごめんねなんて言ったわ

Furui densha no doa no soba

Futari wa damatte tatte ita

Hanasu kotoba wo sagashinagara

Sukima-kaze ni furuete

Ikutsu eki wo sugita no ka

Wasurete anata ni  kiita no ni

Jitto watasi wo mitsumenagara

Gomen ne nante itta wa

Hành động "Cho" và "Nhận" trong tiếng Nhật - Vai trò trong ngữ pháp tiếng Nhật

Những từ chỉ sự "cho - nhận" như "shite morau", "shite kureru", "shite ageru", "shite yaru", "shite kudasaru", "shite itadaku",... trong tiếng Nhật cũng có thể là thứ gây nhầm lẫn cho người học, nhưng nếu bạn biết cách sử dụng những từ này thì bạn sẽ có một công cụ tuyệt vời để diễn đạt tiếng Nhật. Bài này sẽ giới thiệu với bạn cách sử dụng và tầm quan trọng trong ngữ pháp tiếng Nhật của chúng.

～くれる：Ai đó đưa gì cho "tôi"

～してくれる： Ai đó làm gì cho "tôi"

手紙を書いてくれてありがとう！

Cám ơn bạn đã viết thư cho tôi.

先輩、論文のことを助けてくれてありがとうございます。ぼくが卒業できたのは先輩のおかげです。

Thưa chị, cám ơn anh đã giúp tôi viết luận văn. Tôi tốt nghiệp được là nhờ có chị.

彼は日本食をおごってくれた。

Anh ấy chiêu đãi tôi bữa cơm Nhật Bản.

この漢字の読み方を教えてくれませんか。

Anh có thể chỉ tôi cách đọc chữ kanji này được không?

Để gõ được tiếng Nhật trên máy tính của bạn

Cài bộ gõ tiếng Nhật (Japanese IME)

Chào các bạn, để gõ được tiếng  Nhật trên máy tính, máy tính của bạn phải có IME tiếng Nhật (Input Method Editor). Nếu bạn sử dụng Windows 7 thì bạn chỉ cần vào Control Panel, Language Settings để thêm bàn phím tiếng Nhật (Với máy dùng  MAC OS cũng vậy). Còn nếu bạn sử dụng Windowxs XP:

Bước 1: Máy bạn phải cài hỗ trợ cho ngôn ngữ Đông Á (tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Trung): Bạn vào Control Panel, Language and Regional Settings đánh dấu vào "Support for East Asian Languages", sau đó Windows sẽ nhắc bạn đưa đĩa cài Windows vào. (Nếu bạn không có đĩa cài thì bạn sẽ phải tải trên mạng về.) Nếu máy bạn có hỗ trợ rồi thì bỏ qua bước này.

Bước 2: Vào phần "Keyboard" thêm bàn phím tiếng  Nhật (Japanese Keyboard).

Bước 3: Để gõ tiếng Nhật chọn bàn phím tiếng Nhật, rồi chọn cách gõ Hiragana ở thanh ngôn ngữ (Language Bar). Chú ý là thanh ngôn ngữ chỉ hiện khi bạn đặt con trỏ trong vùng soạn thảo văn bản (như notepad, word, hay các ô nhập văn bản trên trình duyệt.)

Chú ý: Tiếng Nhật có kiểu gõ "kana", mỗi phím trên bàn phím sẽ tương ứng với một chữ luôn, ví dụ gõ phím "k" thì sẽ ra chữ "no" khi kiểu gõ "kana" được bật. Thông thường chúng ta sử dụng cách gõ "n" + "o" -> "no" (tắt kiểu gõ kana). Bạn có thể thấy nó giống như cách gõ TELEX và  VNI trong tiếng Việt vậy.

Để xem cách hướng dẫn có kèm hình ảnh:

Hướng dẫn cài đặt bộ gõ tiếng Nhật của top-globis.com (tiếng Việt)

Cách cài Japanese IME (mọi hệ điều hành Windows) của DECLAN (Tiếng Anh)
Japanese IME cho Office XP (phải cài Office XP trước) - Microsoft

Nếu bạn đam mê Google, bạn có thể xài thử Japanese IME của Google (có lẽ nội dung sẽ phong phú và dễ sử dụng hơn. Tôi cũng chưa xài thử.)
http://www.google.com/intl/ja/ime/

Sơ lược về cách gõ tiếng Nhật