Bổ nghĩa bằng danh từ trong tiếng Nhật

Chuyện là thế này: Đây là quà Nhật Bản cho pet ở nhà.

Tên sản phẩm là 牛タン皮, tôi không biết đọc là gyuutankawa hay gyuutangawa. Nhưng nhìn hãy phân tích từng chữ:

牛タン皮 = 牛 BÒ + タン LƯỠI + 皮 DA = DA LƯỠI BÒ

Đây là món "da lưỡi bò" dành cho chó. Tức là danh từ bổ nghĩa cho danh từ trong tiếng Nhật theo quy tắc: Danh từ đứng trước bổ nghĩa cho danh từ đứng ngay sau nó.

Thứ tự này giống với tiếng Anh và ngược với tiếng Việt.

Trong từ trên thì 牛 (ぎゅう、NGƯU) là "BÒ", mặc dù âm hán là "ngưu". Vì thế sữa bò là 牛乳 (ぎゅうにゅう・NGƯU NHŨ), thịt bò là 牛肉（ぎゅうにく・NGƯU NHỤC） hay còn gọi là ビーフ [BEEF] (Xem Bảng chữ cái Nhật ngữ).

"Ngưu" không phải là trâu mà là bò!Đây là bài học đầu tiên khi du học Nhật Bản: Vì bạn sẽ không uống sữa trâu đúng không nhỉ? 牛 (ぎゅう・NGƯU） là "bò" còn "trâu" thì lại là 水牛（すいぎゅう・THỦY NGƯU）。

Đây là con 水牛 THỦY NGƯU, tức là con "trâu".

タン thì đơn giản là TONGUE tức là "lưỡi" theo tiếng Anh.
皮（かわ・BÌ） là "da", đọc theo âm Nhật (Kun-yomi).


Do đó mà Bò→Lưỡi→Da = Da lưỡi bò. Đây là da lưỡi bò sấy khô để làm mồi nhậu cho cún cưng. Vẻ mặt của cún cưng khí có đồ ăn (và đồ chơi) mới?

>>Học ngành chăm sóc cún cưng, pet tại Nhật Bản

Học tiếng Nhật qua nhãn hiệu sản phẩm

Lợi thế của việc du học Nhật Bản là bạn có thể học tiếng Nhật một cách tự nhiên và thực tế, thực dụng. Và bạn thấy được ngay hiệu quả học tập, nhất là kanji của mình.

Ví dụ trong nhãn trên:
天然素材（てんねんそざい） là "thiên nhiên tố tài" tức là "nguyên vật liệu thiên nhiên". Thiên nhiên thì dễ rồi còn "tố tài" là gì? Đó là nguyên vật liệu yếu tố, nguyên vật liệu gốc (không phải là đồ gia công. 素 TỐ tức là "gốc". Vì thế nhãn hiệu AJINOMOTO 味の素 (VỊ no TỐ) có thể hiểu là "nguồn gốc của hương vị".

Bên dưới tên nhãn là ドッグスナック tức là [DOG SNACK] = đồ ăn vặt cho chó. Bạn thấy là thứ tự giống như tiếng Anh.

国内乾燥品 [QUỐC NỘI CAN TÁO PHẨM] là sản phẩm sấy khô trong nước,
オーストラリア産 [AUSTRALIA SẢN] = sản xuất tại Úc (hàng sản xuất tại Úc)
賞味期限（しょうみきげん・THƯỞNG VỊ KỲ HẠN） là "kỳ hạn thưởng thức" tức là "hạn sử dụng".
（有） là viết tắt của 有限責任会社（ゆうげんせきにんがいしゃ・HỮU HẠN TRÁCH NHIỆM HỘI XÃ） = Công ty trách nhiệm hữu hạn.

Nhân tiện, phải lập lâu rồi mới có thể là công ty TNHH vì các công ty lập mới thì theo luật đều phải là dạng 株式会社（かぶしきがいしゃ・CHU THỨC HỘI XÃ） tức là "công ty cổ phần".

ペットパル là tên của công ty sản xuất, nhưng bạn cũng thấy đây là phiên từ từ tiếng Anh là Pet Pal (Bạn của thú cưng) mà ra.

Bên dưới là địa chỉ tiếng Nhật của công ty ở tỉnh Chiba.

Rất nhiều người dịch ẩu, dịch sai bổ nghĩa danh từ!

Người Việt nhìn chung là làm ẩu, dịch ẩu, không theo quy tắc nào. Nghe hay hay thì dịch như vậy chứ không mấy quan tâm tới ngữ pháp, ngữ nghĩa. Trong cuộc sống tôi thấy dịch sai bổ nghĩa danh từ rất nhiều để "nghe sao cho hay". Dịch "nghe sao cho hay" thì thật ra vừa không đúng, vừa không hay. Vấn đề là do năng lực ngôn ngữ và sự hạn chế của giáo dục, cộng thêm tính ẩu, không quan tâm đúng sai miễn sao có lợi cho bản thân ("nghe sao cho hay" thì thỏa mãn được cái tôi của bản thân nhưng gây hại cho cộng đồng). Ví dụ:

PAWN SACRIFICE thì ở đây có 2 danh từ:
Pawn = con tốt, quân chốt (tốt)
Sacrifice = sự hi sinh, sự thí

Ở đây thì Pawn bổ nghĩa cho Sacrifice, tức là Sacrifice là danh từ chính. Nên Pawn Sacrifice phải là "sự thí tốt" hay gọi tắt thì là "thí chốt".

Đây không phải là "con tốt thí mạng". Con tốt thí thì phải là Sacrificial Pawn (hoặc là Pawn for sacrifice) mới đúng (tức là Pawn với tính chất là Sacrificial "dùng để thí").

Ngôn ngữ là khoa học bậc cao. Một dân tộc mà không học ngôn ngữ cho đàng hoàng thì khó mà làm gì thành công được. Khoa học thì phải chính xác và chặt chẽ, hơn nữa, ngôn ngữ đặc biệt ở chỗ nó còn có sắc thái chứ không rạch ròi như toán học.

Trong toán học bạn dùng các tiên đề để phát triển thành các định lý, đúng sai rạch ròi. Trong ngôn ngữ, chúng ta thường nói ít mà hàm chứa nhiều, thông qua sắc thái. Vì thế, lượng truyền tải thông tin sẽ lớn hơn nhiều so với viết ra phương trình. Đó cũng là lý do mà tôi chia ra làm hai dạng IQ (chỉ số thông minh) chính:

IQ về toán học, và

IQ về ngôn ngữ

IQ về toán học là về tư duy logic, còn IQ về ngôn ngữ thiên về tư duy xã hội. Bạn muốn đọc hiểu hiến pháp - bộ luật cao nhất ở các nước dân chủ và thấp nhất ở các nước phi dân chủ - thì bạn phải có IQ cao về ngôn ngữ. Và vì thế, bạn sống an toàn và thành công hơn. Những người IQ cao thì đều ăn nói hào sảng và có khả năng hùng biện là vì thế.

À nhân tiện, hôm nào đọc và bàn thử hiến pháp Nhật Bản nhé! ^^
Takahashi