Thứ Sáu, 8 tháng 12, 2017

Dịch thơ lục bát sang thơ haiku: "Cành lê trắng điểm một vài bông hoa"

Có bạn nào còn nhớ thi sỹ Takahashi thời cổ đại khi ngôn ngữ chưa phát triển hết?

Không ai còn nhớ cả! Giờ chúng ta ôn lại một chút.

Nếu thơ lục bát là tâm hồn của tiếng Việt thì thơ haiku là tâm hồn của tiếng Nhật.

Nếu bạn dịch thơ haiku mà không ra vần thơ tương ứng thì chẳng ai còn thấy hay gì cả. Thi sỹ Takahashi thời cổ đại là người cố gắng đem lại sự gần gũi giữa thơ ca tiếng Nhật và thơ ca tiếng Việt, một chủ đề chẳng ai thèm quan tâm. Khi mà người Nhật chỉ quan tâm lao động giá rẻ, còn người Việt chỉ quan tâm tới tỉ giá đồng yen. Thế thì hơi đâu mà quan tâm tới thi ca?

Không nhất định phải như thế. Thi ca và ngôn ngữ chỉ liên quan tới tâm hồn, không liên quan gì tới tiền bạc.

Đây là câu thơ haiku được Takahashi dịch ra thể thơ song thất trong Thơ haiku - Tâm hồn nước Nhật:
下駄洗う 音無し川や 五月晴れ
Geta arau, Oto nashi kawa ya, Satsukibare
Sáng tháng năm lặng im như đá
Bến nước này rửa gá mang chân
*Gá: Guốc (từ cổ)
Takahashi thi sỹ thời cổ đại

Ngoài ra, còn có thơ haiku tự chế tự dịch để mô tả Tiếng sấm giữa trời xanh:
秋晴れや 稲妻走る 雷電の鳴り
Akibare ya Inazuma hashiru Raiden no nari
Dịch thơ:
Mùa thu xanh ngát mênh mang
Ầm vang tia chớp xé ngang bầu trời

Trong bài này, chúng ta lại dịch thơ lục bát sang thơ haiku để tâm hồn đồng điệu. Lưu ý: Không đảm bảo hay.


Cỏ non xanh rợn chân trời
Cảnh lê trắng điểm một vài bông hoa
初春芝や 樹に白い滴 梨の花
Shoshun shiba ya, Ki ni shiroi shizuku, Nashi no hana

Thi ca là tâm hồn con người. Bạn phải nói có nhịp điệu thì mới dễ nhớ và đi vào lòng người được. Đầu tiên bạn phải xác định chủ đề, cảm xúc muốn diễn đạt, rồi tìm tứ thơ để diễn đạt nó. Nếu có thời gian, tôi sẽ tiếp tục dịch qua lại giữa thơ lục bát và thơ haiku để tâm hồn phong phú hơn.
Takahashi

2 nhận xét:

  1. vẫn còn mình quan tâm . Cảm ơn thi nhân

    Trả lờiXóa
  2. Vẫn còn người như saromalang đây ư?
    Dage Carnegie từng viết: nếu may mắn, chúng ta sẽ gặp nhau qua từng trang sách.
    Mình thì nghĩ, mình thật may mắn.

    Trả lờiXóa