"Con anh chị cũng giỏi chứ không phải không"

Để kiếm được tiền từ việc học giỏi tiếng Nhật, bạn phải dịch tốt. Dịch Nhật sang Việt đã khó, dịch Việt sang Nhật còn khó gấp bội.

Muốn dịch tốt thì phải có khả năng "viết văn hàn lâm" (academic writing). Đây là chỗ nhiều người thất bại. Nếu không viết văn hàn lâm được sẽ không được đánh giá cao và khó mà nâng giá dịch lên được.

Ví dụ dịch Nhật sang Việt, thì tiếng Việt bạn phải viết được theo lối hàn lâm, chứ không phải lối nói thông thường. Vì thế một người qua trường lớp (dù không phải ngành ngôn ngữ hay dịch thuật) thường dịch tốt hơn là một người chỉ giao tiếp tốt.

Đấy là Nhật sang Việt, vẫn tương đối dễ. Hơn nữa người Nhật họ cũng chẳng kiểm tra được. Nhưng dịch Việt sang Nhật thì sao? Bạn phải hiểu được tiếng Việt đã, sau đó viết được câu văn tiếng Nhật ở dạng hàn lâm.

Đây là cách làm:

Đọc hiểu tiếng Việt => Viết lại câu văn (trong đầu vv) => Dịch ra tiếng Nhật hàn lâm

Việc này thực sự khó. Nhưng đây là thế mạnh của tôi. Tôi dịch văn bản pháp luật tiếng Việt ra tiếng Nhật bình thường không khó khăn mấy.

Tôi lấy ví dụ câu này:

"Con anh chị cũng giỏi chứ không phải không."

Câu này thì dịch thế nào? Trước hết là phải hiểu SẮC THÁI của câu này đã. Vấn đề là khi chúng ta nói câu này, chúng ta TƯỞNG nó là tốt nhưng thực ra nó là không tốt.

Tôi ví dụ khi bạn muốn bán một căn hộ chung cư và bạn quảng cáo thế nào:

"Giá chỉ từ 2 tỉ một căn."

Chúng ta đều thường tưởng câu này là tốt, nghĩa là giá rẻ và nên mua. Nhưng thực ra từ "chỉ" ở đây lại không tốt, và khó bán hơn. Vì khi nói từ "chỉ" này thì mọi người đều sẽ có ấn tượng (trong tiềm thức) là bạn cần bán, thành ra họ sẽ nghĩ bạn đang cố bán cho họ với giá cao. Việc đó kích thích họ mặc cả.

Đấy không phải là câu quảng cáo tốt. Thà bạn chỉ viết "Giá từ 2 tỉ một căn" thì còn tốt hơn nhiều.

Câu "Con anh chị cũng giỏi chứ không phải không" tưởng là khen con cái đối phương nhưng nghĩ lại thì chưa chắc là khen.

Câu này trước hết có chữ "cũng" nghĩa là có sự thỏa hiệp ở đây. Kiểu như "Em cũng xinh đấy/Anh cũng giỏi đấy", có sự thỏa hiệp nghĩa là bạn không nghĩ đối phương thực sự xinh hay giỏi, chỉ kha khá như thế thôi.

"Giỏi chứ không phải không" là một sự so sánh giữa "giỏi" và "không giỏi".

Câu này nghĩa là: Nếu phải chọn một trong hai giữa "giỏi" hay "không giỏi" thì tôi chọn "giỏi".

Tức là con anh chị nếu đem ra cân nhắc xem giỏi hay không giỏi thì vẫn ở phía giỏi.

Tức là trong thâm tâm người nói chỉ nghĩ là người này đang ở ranh giới giỏi hay không giỏi mà thôi, chứ cũng không đánh giá cao gì.

Chẳng phải trước mặt khen thế, sau lưng lại chê bai nói xấu hay sao??

Rõ ràng không phải là cách giao tiếp tốt. Nếu chúng ta không nghĩ ai đấy giỏi thì đừng nói gì cả.

Vậy dịch sang tiếng Nhật như thế nào?

Đây là cách dịch (bôi để xem):

あなたの子供はどちらかを言うと上手なほうです。
あなたの子供は上手か上手うじゃないかを言うと上手なほうです。

Dịch Việt Nhật cũng hay chứ không phải không.

Hết.
Takahashi